8.1 - 2001eko OSPAKIZUNAK:
ALOÑAKO GURUTZEAREN 100. URTEURRENA
Urteurreneko Taldeak urtarrilaren 30ean onartutako urte osorako programa:
1) URTARRILA: -
2) OTSAILA:
* 25, Domeka: Natur Eskolakoekin batera zuhaitz landaketa eguna, Duru aldean.
3) MARTXOA: -
4) APIRILA: * Literatur lehiaketa.
5) MAIATZA:
* 5, Larunbata:
8:30 – Aloña Mendiko taldearekin irteera, enparantzatik.
12:00 – Meza, Oñatiko abesbatzak , txistulariak eta bertsolariak lagunduta.
Ondoren erromeria trikitilariekin. Egun osoan, Gomistegiko haitzuloa zabalik, espeleologia taldekoekin.
* 6, Domeka: Aloña Mendiko Mendi sailaren irteera, Urtiagaindik Aloñari bira osoa.
6) EKAINA: Argazki lehiaketa.
7) UZTAILA: Argazki lehiaketa.
8) ABUZTUA: -
9) IRAILA:
* 17tik 22ra, Aste kulturala: hitzaldiak, argazki erakusketa eta diapositiba emanaldia.
* 23 Larunbata:
8:30 - Aloña Mendiko taldearekin, Aloñari itzulia, enparantzatik.
12:00 – Meza, Oñatiko abesbatzak , txistulariak eta bertsolariak lagunduta. Ondoren erromeria trikitilariekin. Egun osoan, Gomistegiko haitzuloa zabalik, espeleologia taldekoekin.
10) URRIA:
* 6 Larunbata, jaiexetako Herri Eguna: argazki erakusketa Unibertsitatean.
* 13 Larunbata, URTEURREN EGUNA:
8:30 - Irteera, enparantzatik
12:00 – Meza, Oñatiko abesbatzak , txistulariak eta bertsolariak lagunduta. Bukatutakoan oroimen-plaka berriaren bedeinkapena. Ondoren erromeria trikitilariekin.
Egun osoan, Gomistegiko haitzuloa zabalik, espeleologia taldekoekin.
11) AZAROA: -
12) ABENDUA:
* 21, Ostirala: 19:30 – Santa Ana antzokian, diapositiba emanaldia eta "Aloña mendikatea eta gurutzearen mendeurrena" liburuaren aurkezpena.
.
-------------
8.2- MAIATZAREN 5ª, LARUNBATA
- GOIZEKO 8’30tan
Irteera Foruen Enparantzatik, oinez, hamarretakoa eta mendiko botekin.
Ibilbidea:
8’30: Enparantza
9’30: Urtiagain
10’30: Belar
11’30: Aloña - Gorgomendi
- EGUERDIKO 12etan
MEZA ALOÑAKO GURUTZE AURREKALDEAN, Oñatiko txistularien laguntzarekin.
Oharrak oñatiar guztiei:
- Antolatzaileok mesedez eta faborez oinez joatea eskatzen dute, kotxeak bideetarako direlako, eta ez mendian ibiltzeko. Mendian askoz hobe oinez. Denon artean, mendia zaindu dezagun.
- Gurutzea, aterpea eta hesiaren konponketetarako materialeak ordaintzeko, Kutxan eta Euskadiko Kutxan kontuak zabalik daude, eta Aloña Mendi tabernan itxulapikoa jarrita dago.
- Aloñako mendilerroko argazki zaharrak dituztenak, hau da, Belarrren hasi eta Artzanburu bitarterainokoak, Aloña Mendi tabernan utz ditzatela, edo bestela, Jose Fernnandez, Josu Garai edo Santi Mendiolari eman, ostean izen deiturak ipinita. Aukeratutako argazkiak oroimenezko liburuan agertuko dira.
Urteurreneko talde antolatzailea
.
-----------
8.3 - 2001eko URRIAREN 13a
Aloñan banatu ziren esku-programetako egitaraua:
- Goizeko 8’30etan Foruen Enparantzatik irtengo da ibilaldi herrikoia, Urtiagainetik 9’30etan igaroko da. Belar-etik 10’30etan eta gurutze ondora 11’30ak aldera ailegatuko da.
- 12etan, Abesbatzak eta Parrokiako Koroak Aita Madinaren “Arantzazuko Rapsodia” abestuko dute, ekitaldiari hasiera emanaz.
- Don Juan Mª Uriarte Gotzainak meza hasiko du, Don Sabino Zuazabeitia eta Don Jabier Etxeberria Oñatiko apaizen laguntzaz.
- Irakurgaiaren ondoren, Abesbatzak eta Parrokiako Koroak “Aleluia” abestuko dute.
- Jaunartzean, Abesbatzak eta Parrokiako Koroak “Zu zara” abestuko dute.
- Meza amaieran, Gotzainak ikusleak bedeinkatuko ditu.
- Juan Zelaia Jaunak gurutzeko plaka berriaren ikurriña jasoko du.
- Gotzainak gurutze eraberritua bedeinkatuko du.
- Oñatz-eko Dantzariek itxitura barruan aurreskua dantzatuko dute, Txistularien soinuaz.
- Denak aterpera doazela, Txistulariek, Abesbatzak eta Koroak “Arantzazuko Ama Birjiña” abestuko dute.
- Bertsolariek bertso bana botako dute.
- Angel Mª Iturbe Alkate jaunak aterpeko plaka berriaren ikurriña jasoko du, Juan Pedro Iturbe Mendi Federakuntzaren lehendakaria eta Nerea Billar Ulmako Kontseilu Errektoreko ordezkariaren laguntzaz.
- Gotzainak aterpe eraberritua eta plaka berria bedeinkatuko ditu.
- Txistulariek “Agur Jaunak” joko dute ekitaldiari amaiera emanaz.
- Trikitilarien erromeria hasiko da, jendea behera joan arte.
- Espeleologoen eskutik, Gomiztegiko haitzuloa ikusgai egongo da, 11etatik 3ak arte.
.
----------------
8.4 - 2001eko ABENDUAREN 21a
Gertu inprimategiak bikain landutako "Aloña mendikatea eta gurutzearen mendeurrena" liburua aurkeztu zen.
Dedikatoria:
"Naturaren babeserako,
gizakiaren mesedetan,
auzolanean aritzen diren
mendigoizale zintzoei."
Sarrera osoa, honakoa:
"Auzolanean eta musu-truk egiten direnean lanak, eskerrak ematen hastea da bidezkoena. Antolatutako hiru ekintzek, hau da, eskuetan duzun liburuaren argitalpenak, Aloñako gurutzea, etxabola eta erromaria konpontzeak, eta urriaren 13ko ospakizunak, talde lan oparoa eskatzen zuten. Has gaitezen ba norberari berea eskainiz, zerrenda luzea baita.
Liburu honetan bi eratako ekarpenak daude: argazkiak eta testuak. Lagundu didaten argazkilari denak zaletasun eta ilusio handiz aritu dira, eta bereziki eskertu nahi ditut Josu Garai eta Jose Fernandez. Josuk, lehendik zituen argazkiak uztea gutxi balitz, edozein egunsenti eta ilunabarretan saiatu delako kalitatezko argazki berriak ateratzen propio libururako. Josek bere argazki ederren ekarpena egiteaz gain, lan eskerga burutu du talde antolatzailean. Eskerrak baita Santi Mendiola-ri bere prestutasuna jarri duelako mendeurrenerako, eta Imanol Artola mendizainari.
Esker ona Jon Ugarteri, hogeitaka argazki eder eta hain garrantzitsua egin zaidan bere mendi-ingeniaritzako karrera amaierako proiektua: “Aloña-Aizkorriko larreen antolamendu eta hobekuntza”. Imanol Biainek, Natur Eskolako irakasleak ere, ekarpen bikoitza dauka: mitologiako arloa bere lan oparoan oinarrituta dago, eta bestalde, hainbat argazki, zuhaitz landaketenak barne.
Andoni Olalde eta espeleologiako bere kideak hasieratik eskaini zidaten laguntza osoa, eta dagokien atala ia erabat beraien ekarpena da. Talde honetako izanik, ezin dut aipatu barik jare Jabier Azkoaga, berari zor baitiot ia osorik karobien arloa. Ez eta prestutasun bera duen Jabier Erostarbe ere, egin dituen marrazki politengatik.
Alboan izan dut ohi bezala Jerardo Elortza, Aloñako plaka berrien esaldien sortzaile eta literaturaren arloaren aholkulari. Idatzi guztien zuzenketetako lan neketsuan, pazientzia eta borondate handiz jardun du Jabier Agirrek. Biei ene eskerrik zintzoenak.
Badira baita borondate osoz argazkiak utzi dizkiguten hainbat oñatiar. Liburuaren orri kopurua mugatua dela eta denak sartzerik ez dago, baina batzuk jasotzen saiatu gara. Eskerrik asko denoi.
Azkenik, eta ez bere zereginak garrantzi gutxiago duelako baizik eta eragina arlo bietan daukalako, liburuan eta mendiko eraberritze lanetan, Jose Antonio Urteaga aipatzea derrigorrezkoa zait, hain erabakigarriak diren diru eskaerak bere gain joan direlako, eta baita kontularitza.
Liburu hau argitaratu baldin bada, Aloñako gurutzearen mendeurrena ospatu delako izan da. Eta 2001.eko udaberritik urriaren 13a arte mendian egindako lanagatik, nere ustez denon eskerrak merezi dituzte ondorengoak:
Pedro Zabala, Fernando Maiztegi eta Andres Osinagak hartu zuten bere gain mendiko lanen ardura, lehena bereziki gurutzean, bigarrena aterpean, eta hirugarrena garraio eta jan-edaneko logistikan, astegunetan kalean eta asteburuetan mendian, goizetik iluntzeraino. Sartu zituzten orduek ez dute kaburik. Jagoba Elortzak ere merezi ditu eskerrak, sartutako ordu guztiengatik, beti alai eta umoretsu.
Han goian asteburuetan lanean aritutakoen artean Iñazio Etxezarreta eta Joxe Mari Narraspek ere meritu ikaragarria dute. Eta baita Imanol Bikuñak eta lantzean behin igotzen zen Axun Arroyok. Kruz Uribetxeberriak ere gogoz lagundu zuen.
Bestalde, sarri eskatu izan zen laguntza, eta borondate onenarekin eskainitako lanagatik, Karlos Igartua, Bittor Altube eta Jose Luis Bikuñari ere eskerrik asko.
Hirugarren antolakuntza, urriaren 13.eko ospakizunak izan zen. Horretarako lan taldea aritu zen lanean ia urte betean, hamabostero Aloña Mendi Kirol Elkartean bilduz, eta goian aipatutakoez gain, On Jabier Etxeberriak eta Anton Inzak lan eskerga bete zuten, pazientzia eta eskarmentu handiz, bien parte hartzea ezinbestekoa suertatu arte.
Aloñako tontorrean zorionez haizerik jotzen ez zuenez, aurrikusitako ekitaldi guztiak tajuz bete ziren. Oso giro lasaia, ona eta euskal senekoa lortu genuen denon artean.. Nere eskerrik zintzoenak Parrokiako Korukoei eta Oñatiko Abesbatzekoei hain ondo abestearren, Txistulariei beraien prestutasunagatik, Oñatz Dantza taldeko bikote paregabeari, bi bertsolariei, trikitilari zein panderojole gazteei, tabernan zerbitzen aritu ziren laguntzaileei, eta Apostoladuko kofradiakoei. Denei mila esker.
Eskerrekin amaitzeko, diru laguntza eman diguten guztiak eskertu gurako nuke.
Juan Zelaiak hasiera-hasieratik eman zigun bere babesa, eta zinez eskertzen diogu izan duen aparteko konfidantzagatik. Ulma kooperatiba Taldeak eta Oñatiko Udalak ere laguntza gararantzitsua eman ziguten, lehen unetik. Liburu honekin, mendian egindako lanekin, eta urriaren 13.eko ospakizunekin eskertzen dizuegu.
Beste maila batekoak izan arren, guretzat beharrezkoak izan ziren beste diru-laguntzarik ere jaso genuen. Jaso ditzaten gure eskerrak Fagor Industrial, Aloña Mendiko Mendi Saila, Kutxa, herriko Elkarteak, eta hainbat laguntzaile herritar. Denei eskerrik asko.
Laguntza eman digute baita Amets tailerrak, Belar Elektrindarrak, Hormigones Oñatik, Joxe Migel Elorzak, Gelatzu eraikuntza materialak eta Gereta ardoak. Denei eskerrik zintzoenak. Beste norbait zerrendako partaide sentituko balitz, eskerrik asko.
Liburuari buruz, aipamen pare bat egitea gustatuko litzaidake.
Argazkiak eta testuak aukeratu egin behar dira, orri kopurua mugatua delako, eta jakin badakit liburu mardulagoa edo liburu gehiago egiteko lain materiale badagoela. Norbaitek utzitako argazkia jaso ez badugu, edo besteren batek aholkatutako gairen bat laburtua ageri bada, aldez aurretik ene barkamena.
Gaien tratamenduari dagokionez, mendiaren ikuspegi orokorra ematen saiatu gara, ezertan larregi sakondu barik. Izan daitezke ukitu ez ditugun beste hainbat gai, denak interesgarriak. Baina oraingoan behintzat, hautua eskuetan duzuna izan da.
Goza ezazula irudi eta testuekin,
Iñazio Irizar"
LIBURUAREN INDIZEA
1 - ALOÑA MENDIAREN EZAUGARRI FISIKOAK
1.1 - Kokapen fisikoa: Artzanburutik Belarreraino.
1.2 – Geologia eta gailurrak.
1.3 – Espeleologia. Gomistegiko kobazuloa.
1.4 - Hidrologia. Ubaoko ursaltoa.
1.5 - Artzanburuko elurzuloa, Biozkorna eta Katabera.
1.6 - Basoa eta zuhaitzak. Landareak eta txaria.
1.7 – Abereak, saiak.
1.8 - Parke Naturalaren proiektua.
2 – GIZAKIA MENDIAN
2.1 - Bideak, kaltzadak eta pistak.
2.2 – Artzantza eta kortak.
2.3 – Karobiak, ikaskintza, tondorrak.
2.4 – Toponimia.
3 - GURUTZEAREN HISTORIA
3.1 - Mendietako gurutzeen esanahia.
3.2 - 1901eko eraikitze lanak.
3.3 - 1951ko ospakizunak.
4 - ALOÑA ETA GURUTZEA GIZARTEAN
4.1 – Izen bien erabilera herrian eta erbestean.
4.2 – Oñatiko izbribuetako aipamenak.
4.3 – Abestiak.
4.4 – Herri-sinisteak.
4.5 – Literaturako aipamenak.
5 – GURUTZEAREN KONPONKETA LANAK
5.1 – Gurutzearen konponkentak mendian eta herrian.
5.2 – Mendizaleen aterpea.
5.3 – Hesia.
6 – EHUNGARREN URTEURRENEKO OSPAKIZUNAK
6.1 – Meza ospakizunak gurutzean maiatzean, irailean eta urrian.
6.2 – Gurutzeko Oroimenezko plakak.
6.3 – Mendizaleen zeharkaldiak.
6.4 – Iraileko aste kulturala.
6.5 – Argazki erakusketa.
7 – ESKER ONEZ. AURREKONTUA ETA BABESLEAK
.
----------------
8.5- 1951eko OSPAKIZUNAK
Gurutzearen konponketa lanak egin ondoren, Udaletxeak programa bat antolatu zuen urriaren 27 eta 28rako. Ekitaldi nagusia Jaime Font y Andreu Donostiako Gotzainak emandako Meza izan zen, eta partehartzeko, milatik gora herritar igo ziren enparantzatik Aloñaraino. Bertan izan ziren baita Santa Zezilia Schola Cantorun, eta herriko txistulariak eta dantzariak.
Gotzain jaunak bedeinkatu zuen gurutzearen oinean ipini zen oroimenezko burdinazko plaka.
.
--------------
